31 Ağustos 2020 tarihli haber : https://www.turizmhaberleri.com/2020/08/31/binlerce-eser-zerzevan-muzesinin-kurulmasini-bekliyor/#.X034hnkzZPY
Zerzevan Kalesi kazılarında yer altı ve yer üstünde büyük bir şehrin açığa çıkmayı beklediğini belirten Kazı Başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun; “Şimdiye kadar binlerce eser ortaya çıkarıldı. Bu eserlerin sergileneceği Zerzevan Müzesi’nin kurulması umarım kısa zaman içinde gerçekleşir.” dedi.
Nilgün ATAR- turizmhaberleri.com/ÖZEL
Zerzevan Kalesi kazılarından yükselen sinerji ve yeni haberler bölgede büyük çekim gücü ve heyecan yaratıyor. 2014 yılında başlayan kazılar önemli buluntular ve büyük emeklerle Doç. Dr. Aytaç Coşkun başkanlığında hızla ilerliyor. 2017 yılında Mithras Tapınağının bulunmasının ardından Unesco Dünya Mirası Geçici listesine alınması, 1800 yıllık tek kale girişinin ortaya çıkarılması, bütün dikkatleri bölgeye çekerken, Safir Tuz firmasının 20 yıllık sponsorluk desteği arkeoloji dünyasında büyük sevinç ve umut yarattı. Ayrıca Safir Tuz bu sponsorlukla iş dünyasında çok önemli bir rol model oldu. Umarız bu modeller çoğalır.
2018 yılında FIJET, ATURJET ve Akdeniz Ülkeleri Turizm Vakfı (MHTA) Yönetim Kurulu Üyeleriyle katıldığımız 2018 FIJET Altın Elma- Diyarbakır ödül töreni sonrasında Zerzevan Kalesi’ni ziyaret etmiş ve alandaki surlar, konutlar, sığınaklar, yeraltı kiliseleri, Mithras tapınağı, kaya mezarlar, su sarnıçları, gizli geçitler, metropolden çok etkilenmiştik. Morgan Freeman’ı, National Geographic ekibini belgesel için bölgeye çeken Mithras Tapınağı’nın 2017 yılında bulunması Zerzevan Kalesi’nin yıldızını iyice parlattı. Dünyada bulunmuş son Mithras tapınağı ve doğuda bulunmuş tek Mithras tapınağı özellikle tanıtımda tam kilit konumda.
2018 RÖPORTAJINDA ÖZEL SEKTÖRE DESTEK ÇAĞRISINDA BULUNMUŞTU.
Kazı Başkanı Doç Dr. Aytaç Coşkun ile 2018 yılında gerçekleştirdiğimiz röportajda, Zerzevan Kalesi kazıları için özel sektöre destek çağrısını manşete taşımıştık. Bugün röportaja kaldığımız yerden güzel haberlerle devam ediyoruz. Zerzevan Kalesi Kazı Başkanı Doç.Dr Aytaç Coşkun son gelişmeler doğrultusunda sorularımızı yanıtladı.
BİR ARKEOLOJİK KAZI İÇİN EN UZUN SÜRELİ SPONSORLUK ZERZEVAN KALESİ’NDE…
2018 yılında yaptığımız röportajda kazının 50-60 yıl süreceğini ve kurumsal büyük firmaların sponsorluk desteğine ihtiyaç duyulduğunu söylemiştiniz. Biz de bu çağrınızı manşete taşımıştık. Bence sesiniz duyuldu ve bu sene Safir Tuz firması kazılara 20 yıllık destek verdi. Bu güçlü destek kazıların ilerleyişini nasıl etkileyecek?
Arkeolojik kazı ve restorasyon çalışmaları için sponsor desteği büyük önem arz ediyor.Safir Tuz’un 20 yıl boyunca Zerzevan Kalesi çalışmalarına destek olması şimdiye kadar bir arkeolojik kazı için yapılmış en uzun süreli sponsorluk anlaşmasıdır. Bununla birlikte Safir Tuz’un Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Nihat Özpınar’ın Zerzevan Kalesi Vakfı’nı da kurması ve çalışmalara vakfında destek olması son derece sevindirici bir gelişmedir. Safir Tuz ve Zerzevan Vakfı’nın desteği kazı, restorasyon çalışmalarının daha etkin ve hızlı bir şekilde sürdürülmesini sağlayacaktır. Vakfın bir diğer amacı da kazı çalışmalarında yer alan arkeoloji öğrencilerinin eğitimine destek sağlamaktır.
ÖZEL SEKTÖRÜN ARKEOLOJİK KAZILARA DESTEĞİ ÇOK ÖNEMLİ…
Safir Tuz’un rol model desteğinden yol çıkarak; ülkemizdeki büyük firmalara, iş dünyasının önde gelen isimlerine ülkemizdeki tüm arkeolojik kazıların desteklenmesi konusunda nasıl bir çağrıda bulunmak istersiniz?
Türkiye’de kültür varlıklarının ortaya çıkarılması ve korunması için yoğun bir çalışma yürütülmektedir. Arkeolojik kazı ve restorasyon çalışmalarına Kültür ve Turizm Bakanlığımız, Üniversitelerimiz, kamu kurum ve kuruluşlarımız tarafından destek olunmaktadır. Bununla birlikte çalışmaların daha da etkin olabilmesi ve hızlandırılabilmesi için iş dünyasına da büyük ihtiyaç bulunmaktadır. Buradan özel sektöre kazı çalışmalarına destek olunması için seslenmek istiyorum.
GENÇ GÖNÜLLÜLERLE KAZI SAHALARINDA YENİ BİR ENERJİ…
“Genç Gönüllüler Projesi” arkeolojik kazılara çok yeni bir soluk ve enerji getirdi. Üniversiteli öğrencileri sahaya çeken bu projede Zerzevan Kalesi’nde yapılan çalışmaları kısaca özetler misiniz?. Gençler bu projeyi nasıl değerlendiriyor ve ne tür deneyimler kazanıyorlar? Bu çalışmalar kazılara nasıl yansıyor?
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın iş birliğiyle yürütülen “Genç Gönüllüler Projesi” kapsamında, Zerzevan Kalesi kazı ve restorasyon çalışmalarında Türkiye’nin birçok farklı üniversitelerinden gelen Arkeoloji, Sanat Tarihi, Mimarlık, Restorasyon ve Konservasyon Bölümü öğrencileri, mezunları eğitim almakta ve çalışmalarda yer almaktadır. Yıl sonuna kadar 38 üniversiteden 100 civarında genç gönüllü Zerzevan Kalesi’ndeki çalışmalarda yerini alacak. Proje sayesinde öğrenciler ve mezunlar teorik bilgilerini pratiğe dönüştürme şansı bulacak, bilgi ve tecrübelerini artıracak ayrıca tamamı birer kültür elçisi olacaktır. Genç Gönüllüler kazı çalışmalarının yürütülmesine de önemli katkılarda bulunmaktadır.
BÜYÜK BİR YER ALTI ŞEHRİ AÇIĞA ÇIKMAYI BEKLİYOR…
Zerzevan kalesi’nin 1800 yıllık tek giriş yolunun bulunması büyük heyecan yarattı. Bu yol kazıların geleceği açısından ne anlama geliyor? Sırada neler var?
Savunma amaçlı inşa edilen askeri yerleşim 12-15 metre yüksekliğinde, 1200 metre uzunluğundaki surlar ile çevrelenmiştir. Surlardan kaleye girişi sağlayan tek giriş bu yılki çalışmalarda tespit edilmiş ve kazılmaya başlanmıştır. Çalışmalar sırasında surların 9 metreye kadar korunduğu da görülmüştür. Yıl sonuna kadar anıtsal girişin açılması planlanmaktadır. Ayrıca yönetim binası, arsenal, surlar, kaya sunağı, cadde-sokaklar, konutlar, villalar, su sarnıçları, su kanalları ve kaya mezarlarında çalışmalar yapılacaktır. Zerzevan Kalesi’nde biz biliyoruz ki hem yer üstü, hem de büyük bir yer altı şehri bulunmaktadır.
HEDEF: EN KISA SÜREDE UNESCO DÜNYA MİRASI ASIL LİSTESİNE GİRMEK
Zerzevan Kalesi’nde yürütülen kazılarda kısa ve uzun vadede hedefleriniz nedir?
UNESCO Dünya Mirası asıl listeye girebilmek için çalışmalar hızlı bir şekilde başlatılmıştır ve kısa süre içinde Zerzevan Kalesi ve Mithraeum asıl listeye alınacaktır. Kazı çalışmaları bölge tarihinin aydınlatılmasında önemli katkılar sunmuştur ve sunmaya devam etmektedir. Kazılar ile birlikte restorasyon projeleri ile de askeri yerleşim koruma altına alınmaktadır. Zerzevan Kalesi bölge ve Diyarbakır turizmi için de önemli bir yere sahiptir. Zerzevan Kalesi’ni 2019 yılında 424.205 kişi ziyaret etmiştir. 2020 yılında eğer koronavirüs salgını olmasaydı beklenen ziyaretçi sayısının 1.000.000’u geçmesi beklenmekteydi. Bu nedenle eş zamanlı olarak hem kazı ve restorasyon çalışmaları yapılmakta hem de alanda ziyaretçilere yönelik düzenlemeler yapılmaktadır.
MİTHRAS TAPINAĞI TÜM DÜNYANIN İLGİ ODAĞIDIR…
Diyarbakır’da Zerzevan başlığında yürütülecek tanıtım çalışmaları ve yol haritası ne durumda? Örneğin Mithras Tapınağı inanç turizmi için ne ifade ediyor?
Dünyanın en iyi korunmuş askeri yerleşimde dünyada bulunmuş son Mithras Tapınağı bulunmaktadır. Bu yapı Roma’nın doğu sınırındaki ilk tapınaktır. Roma İmparatorluğu’nun gizem dini olan Mithras inancı her daim ilgi çekmiştir. Bu nedenle çok iyi korunmuş olan bu tapınak ziyaretçilerin ilgi odağı durumundadır. Dünya Turizm Yazarları ve Gazetecileri Federasyonu (FIJET) tarafından her yıl verilen Dünya Turizminin Oskarı “Altın Elma” ödülü 2018 yılında Diyarbakır’a verilmiştir. Bu ödülün Diyarbakır’a verilmesinde Zerzevan Kalesi ve Mithras Tapınağı’nın da katkısı oldukça fazladır. “Altın Elma” ödülü Diyarbakır’ın turizmini önemli ölçüde etkilemiş, hem Diyarbakır hem de Zerzevan Kalesi yurt içi ve yurt dışı birçok tur programına dahil olmuştur.
Kalenin turizme kazandırılmasına yönelik çalışmalarla ilgili son durum nedir?
Kazı ve restorasyon çalışmaları oldukça özenli ve hızlı bir biçimde devam etmektedir. Bununla birlikte ziyaretçilere yönelik çevre düzenleme çalışmaları, yürüyüş parkurları tamamlanmış, yönlendirme ve bilgilendirme tabelaları alana yerleştirilmiştir. Zerzevan Kalesi’ne gelen ziyaretçilerin bütün ihtiyaçlarını karşılayacak ziyaretçi karşılama merkezi projesi bitirilmiş ve yakın zamanda da uygulamasına başlanacaktır.
ZERZEVAN MÜZESİ’NİN EN KISA ZAMANDA KURULMASI..!
Zerzevan Kalesi ile ilgili en büyük hayaliniz nedir?
Zerzevan Kalesi’nin önemli ölçüde kazı çalışmalarının tamamlanması ve bununla birlikte yerleşimdeki bütün yapıların koruma altına alınması olduğunu söyleyebilirim. Ayrıca buradaki çalışmalar sayesinde yüzlerce bilim insanı, arkeolog, mimar ve restoratör yetişecektir. Kazılar ile birlikte hem mimari yapılar hem de önemli arkeolojik eserler ortaya çıkarılmaktadır. Şimdiye kadar Zerzevan Kalesi’nde binlerce eser ortaya çıkarıldı. Bu eserlerin sergileneceği Zerzevan Müzesi’nin kurulması umarım kısa zaman içinde gerçekleşir. Askeri yerleşim çok önemli bir destinasyon ve yılda milyonlarca yerli yabancı ziyaretçi buraya gelecektir. Çalışmalar, bölgenin ve Diyarbakır’ın tarihini aydınlattığı gibi, turizmine de önemli oranda etkileyecek potansiyele fazlasıyla sahiptir.
2021 DİYARBAKIR ZERZEVAN YILI OLMALI…
Kazı Başkanı Doç.Dr. Aytaç Coşkun ile sohbetimizi Zerzevan Müzesi’nin kurulması dileğiyle noktalarken, Fotono21 Fotoğraf Derneği’nin 2 Eylül 2020 tarihinde Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası’nda Zerzevan Kalesi Fotoğraf sergisi düzenlediği duyurusu geldi e mailime.
Sergi Afişinde ise önemli bir çağrı var: “Türkiye’de 2021 yılı Medeniyetler Şehri Diyarbakır Zerzevan Yılı olmalı”. 2020 Patara Yılı’nın Pandemi nedeniyle 2021’de de devam etmesini öneren Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy’un dikkatine sunuyoruz bu çağrıyı. Doğal, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle yarışan Anadolu topraklarında yeni bir yıla adına vermek üzere sırada heyecanla bekleyen ne çok şehir var.“2021 Diyarbakır- Zerzevan Yılı olmayı fazlasıyla hak ediyor.”
Kaynak: https://www.turizmhaberleri.com/2020/08/31/binlerce-eser-zerzevan-muzesinin-kurulmasini-bekliyor/